बटर उत्पादन व्यवसाय कल्पना परिचय – new business idea in marathi
हा प्रकल्प लोणी उत्पादन व्यवसाय कल्पनेसाठी (new business idea in marathi) आहे ज्यामध्ये लोणीचे उत्पादन करणाऱ्या प्लांटची स्थापना करण्याची कल्पना आहे. बटर हे सॉलिफाईड क्रीमपासून बनवलेले स्प्रेड आहे. मलई दुधापासून घेतली जाते आणि नंतर मंथन केली जाते. कालांतराने, बटर ग्लोब्युल्स तयार होतात आणि एकत्र जमू लागतात. शेवटी दोन उत्पादनांचा परिणाम होतो: लोणी आणि उरलेले द्रव, ज्याला ताक म्हणतात.
उत्पादन क्षमता
हे संयंत्र दररोज 400 किलो लोणी तयार करण्यास सक्षम असेल जे दरमहा 10400 किलो इतके असेल.
उत्पादन प्रक्रिया आणि तंत्रज्ञान
लोणी दुधाच्या मलईला मंथन करण्याच्या प्रक्रियेतून तयार केले जाते. मंथन प्रक्रियेमुळे बटरफॅटच्या सभोवतालचा पडदा तुटतो
रेणू, त्यांना एकमेकांना चिकटून राहण्याची परवानगी देतात, त्यामुळे लोणी तयार होते. मंथन प्रक्रियेच्या शेवटच्या दोन मिनिटांत लोणी तयार होते. लोणीमध्ये संरक्षक म्हणून मीठ घालायचे,
बटरमध्ये बॅक्टेरियाची वाढ कमी करणे; आज, ज्यांना खारवलेल्या बटरची सवय आहे किंवा त्यांना पसंती आहे त्यांच्यासाठी ते मुख्यतः चव म्हणून जोडले जाते.
गुंतवणुकीचे प्रमाण, भांडवली गुंतवणूक आवश्यकता
प्रकल्पाची एकूण स्थिर भांडवली गुंतवणूक खर्च अंदाजे 3041712 रुपये आहे.
लोणी हे मूलत: पाण्यातील तेल इमल्शन आहे, ज्यामध्ये 80% पेक्षा जास्त मिल्क फॅट असते, परंतु त्यात लहान थेंबांच्या स्वरूपात पाणी असते, कदाचित काही दूध SNF, मीठ किंवा त्याशिवाय (गोड लोणी).
इमल्शनमध्ये सहसा दोन टप्पे असतात, उदा. सतत टप्पा, विखुरलेला टप्पा आणि एक सपोर्टिंग इमल्सीफायर देखील आहे. दूध हे पाण्यात तेलाचे इमल्शन आहे, तर लोणी हे तेलातील पाण्याचे इमल्शन आहे
लोणीचे संदर्भ इ.स.पूर्व नवव्या शतकातील आहेत. भारतात, परंतु त्याचा “शोध” 3500 ईसापूर्व आशियातील भटक्या जमातींना श्रेय दिला जातो, जरी पहिली तुकडी कदाचित अपघाताने आली. असे गृहीत धरले जाते की जेव्हा या जमातीतील लोक प्रवासासाठी पोषण म्हणून दुधाच्या पिशव्या त्यांच्या व्यक्तींवर किंवा खोगीरांवर बांधतात, तेव्हा या प्रवासाच्या परिणामी दुधाचे मंथन होते. जर हवामान पुरेसे थंड असेल तर थोडंसं चरबी पिशवीच्या शीर्षस्थानी वाढली आणि त्याचा परिणाम लोणीमध्ये झाला. दुसरीकडे, जर हवामान खूप उबदार असेल तर त्याचा परिणाम चीज होण्यासाठी झाला. जेव्हा या आशियाई लोकांनी जवळच्या पूर्व आणि युरोपच्या भूमीवर आक्रमण केले तेव्हा लोणीचा वापर शेवटी पश्चिमेकडे पसरला.
कालांतराने, इतर विकसित सभ्यतांनी लोणी उभ्या मंथनात तयार केले जाऊ लागले. सुमारे ३५०० ईसापूर्व काळातील सुमेरियन बेस-रिलीफमध्ये आदिम मंथनाचे चित्र स्पष्ट होते. पदार्थाचा पहिला लिखित संदर्भ भारतातून नवव्या शतकातील शिष्टाचार पुस्तिकाच्या स्वरूपात आला आहे. त्यात हिंदू नववधूंना त्यांच्या लग्नाच्या दिवशी दूध, मध आणि लोणी देण्याची सूचना करण्यात आली होती. हस्तलिखितामध्ये वधूच्या गाडीच्या चाकाला लोणी लावून ग्रीस करण्याचाही उल्लेख आहे, जेणेकरून त्रासमुक्त विवाह सुनिश्चित होईल. गायीला हिंदू धर्मात पवित्र प्राणी मानले जात असल्यामुळे, भारतीय पाककृतीमध्ये लोणीने फार पूर्वीपासून महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे आणि त्याचा धार्मिक पत्रिकेत विशेष उल्लेख आहे. शेजारच्या तिबेटमध्ये, याकच्या दुधापासून बनवलेले लोणी कधीकधी धार्मिक पुतळ्यांवर लावले जात असे.
लोणी उत्पादन
तयारी
1 बर्याच वर्षांपासून लोणी उत्पादनासाठी प्रमुख क्रीमरी पूर्वेकडील समुद्रकिनाऱ्याच्या राज्यांमध्ये स्थित होत्या, परंतु मध्यपश्चिमी भागात अधिक औद्योगिक शेतीच्या भरभराटीने तेथे लोणी बनविण्याच्या सुविधांचे प्राबल्य निर्माण झाले. डेअरी फार्ममधून ताजे गाईचे दूध सुविधेत आणल्यावर आधुनिक लोणी बनवण्याची प्रक्रिया सुरू होते. उत्पादनाची तपासणी केली जाते, त्याच्या गुणवत्तेनुसार वेगवेगळ्या गटांमध्ये वर्गीकृत केले जाते आणि नंतर अशुद्धता काढून टाकण्यासाठी फिल्टर केले जाते. नंतर केंद्रापसारक शक्ती वापरून दूध वेगळे केले जाते. हे एका मोठ्या, दंडगोलाकार, उभ्या रोटेटर यंत्रामध्ये पंप केले जाते. चालू केल्यावर, क्रीम शीर्षस्थानी येईपर्यंत हा रोटेटर द्रव फिरवतो. त्यानंतर क्रीमला मोठ्या स्टेनलेस स्टीलच्या व्हॅट्समध्ये दिले जाते आणि पाश्चरायझेशन प्रक्रियेत 180°F (82°C) पर्यंत सुमारे 30 मिनिटे गरम केले जाते जेणेकरून कोणतेही रेंगाळणारे जीवाणू काढून टाकले जातील. पाश्चराइज्ड क्रीम नंतर थंड करण्यासाठी सोडले जाते.
मंथन – Churning
2 मलई एका मोठ्या, यांत्रिक मंथनामध्ये ठेवली जाते जी सामान्यतः अॅल्युमिनियमपासून बनलेली असते. यापैकी काही औद्योगिक-आकाराचे मंथन एका वेळी 1,500-5,000 पौंड (681-2270 किलो) लोणी बनवू शकतात. जेव्हा मंथन सक्रिय केले जाते, तेव्हा ते मलई घसरते, जसे की कपडे ड्रायरच्या हालचालीप्रमाणे, एक कामगार मंथनवरील छोट्या काचेच्या खिडकीतून प्रक्रिया पाहतो. सुमारे 45 मिनिटांनंतर, लोणीचे लहान दाणे तयार होऊ लागतात आणि लोणी आणि ताक वेगळे केले जातात. मीठ जोडले जाते, आणि मिश्रण आणखी मंथन केले जाते. ही प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर, एक स्टेनलेस स्टीलचे मोबाइल उपकरण ज्याला काहीवेळा “बोट” म्हटले जाते, ते यांत्रिक मंथन उघडण्याच्या बाजूला ठेवले जाते. मंथनाचे दार उघडले जाते, आणि लोणी नावेत सांडू लागते; मंथन सक्रिय केल्याने बाकीचे काढून टाकले जाते. त्यानंतर ते 64-पाऊंड (29 किलो) कार्टनमध्ये गुंडाळले जाते आणि वितरकाकडे पाठवले जाते. तेथे, लोणी ग्राहक आणि अन्न-सेवा उद्योगाच्या वापरासाठी पुन्हा पॅक केले जाते.
बटरची मूलभूत उत्पादन प्रक्रिया
दूध आणि मलई
गायी पासून गोळा. म्हैस, उंट, शेळी, भेळ आणि घोडी यांच्या दुधापासूनही लोणी तयार करता येते. क्रीम दुधापासून वेगळे केले जाते. मलई एकतर द्रव दूध डेअरीद्वारे पुरविली जाऊ शकते किंवा लोणी उत्पादकाद्वारे संपूर्ण दुधापासून वेगळे केले जाऊ शकते. मलई गोड (pH 6.6 पेक्षा जास्त), रॅसीड नसलेली, ऑक्सिडाइज्ड नसलेली आणि ऑफ-फ्लेवर्सपासून मुक्त असावी. एंजाइम आणि सूक्ष्मजीव नष्ट करण्यासाठी क्रीम 95°C किंवा त्याहून अधिक तापमानात पाश्चराइज्ड केले जाते.
पिकवणे
काहीवेळा, जैविक संस्कृती दुग्धशर्करा आंबवण्यासाठी दुग्धजन्य आम्ल आणि संवर्धित लोणीसाठी इष्ट चव आणि सुगंध वैशिष्ट्ये जोडली जातात. युरोपियन बटरमध्ये हे अधिक सामान्य आहे.
लोणी परिपक्व होण्याची प्रक्रिया
बटरफॅट ग्लोब्यूल्स क्रिस्टलाइझ करण्यासाठी क्रीम थंड तापमानात धरले जाते, लोणी योग्य मंथन आणि पोत सुनिश्चित करते. एजिंग टँकमध्ये, क्रीम नियंत्रित कूलिंगच्या प्रोग्रामच्या अधीन आहे जे चरबीला आवश्यक क्रिस्टलीय संरचना देण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे. नियमानुसार, वृद्धत्व 12 – 15 तास घेते. एजिंग टँकमधून, प्लेट हीट एक्सचेंजरद्वारे मंथन किंवा सतत बटर मेकरमध्ये मलई पंप केली जाते ज्यामुळे ते आवश्यक तापमानापर्यंत पोहोचते.
मंथन
मलई उत्तेजित होते, आणि अखेरीस, लोणीचे दाणे तयार होतात, मोठे होतात आणि एकत्र होतात. सरतेशेवटी, दोन टप्पे शिल्लक आहेत: लोणीचे अर्ध घन वस्तुमान आणि उरलेले द्रव, जे ताक आहे.
निचरा आणि धुणे
अशा प्रकारे मलई दोन भागांमध्ये विभागली जाते: लोणी धान्य आणि ताक. पारंपारिक मंथनामध्ये, जेव्हा धान्य विशिष्ट आकारात पोहोचते तेव्हा मशीन थांबते, त्यानंतर ताक काढून टाकले जाते. सतत लोणी बनवणा-या ताकाचा निचराही सतत चालू असतो.
निचरा झाल्यानंतर, लोणी सतत चरबीच्या टप्प्यावर काम केले जाते ज्यामध्ये बारीक विखुरलेल्या पाण्याचा टप्पा असतो. उरलेले ताक आणि दुधाचे घट्ट पदार्थ काढून टाकण्यासाठी मंथन केल्यानंतर लोणी धुण्याची प्रथा होती, परंतु आज हे क्वचितच केले जाते. या वॉशिंग प्रक्रियेमुळे सर्व ताक लोणीतून धुतले जाईल याची खात्री होईल. अन्यथा, लोणी ठेवणार नाही आणि वांझ जाईल.
सॉल्टिंग आणि काम
मीठ चव आणि शेल्फ-लाइफ सुधारण्यासाठी वापरले जाते, कारण ते संरक्षक म्हणून कार्य करते. पुढे, लोणीची सुसंगतता सुधारण्यासाठी काम केले जाते.
पॅकिंग आणि स्टोरेज
लोणीला शेवटी आकार दिला जातो आणि नंतर मेणाच्या कागदात गुंडाळले जाते आणि नंतर थंड ठिकाणी साठवले जाते. जसे ते थंड होते, बटरफॅट स्फटिक होते आणि लोणी घट्ट होते. व्हीप्ड बटर, हवा किंवा नायट्रोजन वायूला मऊ लोणीमध्ये चाबूक मारून बनवले जाते, हे रेफ्रिजरेशन तापमानात अधिक सहजतेने पसरण्याचा हेतू आहे.
भांडवलाच्या गुंतवणूकीची आवश्यकता – हा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी किती पैसे लागतात
| आयटम | युनिट्स | क्वाटी | @ $ | रक्कम $ |
| डिलिव्हरी व्हॅन | नाही | 1 | 432,000 | 432,000 |
| दुधाचे ट्रक | नाही | 1 | 864,000 | 864,000 |
| मलई विभाजक | नाही | 1 | 144,000 | 144,000 |
| लोणी कटर | नाही | 1 | 115,200 | 115,200 |
| मंथन मशीन | नाही | 1 | 324,000 | 324,000 |
| रेफ्रिजरेटर | नाही | 2 | 50,400 | 100,800 |
| दुधाच्या टाक्या | नाही | 2 | 28,800 | 57,600 |
| एकूण रक्कम | 0 | 2,232,000 |
ऑपरेटिंग कॉस्ट
| आयटम | युनिट्स | @ | दिवस / | उत्पादन | उत्पादन | उत्पादन खर्च / |
| दिवस | किंमत / | खर्च / | वर्ष | |||
| दिवस | महिना | |||||
| थेट खर्च | ||||||
| दूध | लेटर | 17.28 | 5,000 | 86,400 | 2,246,400 | 26,956,800 |
| मीठ | कि.ग्रा | 28.8 | 20 | 576 | 14,976 | 179,712 |
| उप एकूण | 86,976 | 2,261,376 | 27,136,512 |
सामान्य खर्च (ओव्हर हेड्स)
| भाड्याने | 43200 | 518400 |
| पॅकेजिंग | 14400 | 172800 |
| श्रम | 72000 | 864000 |
| उपयुक्तता (उर्जा आणि पाणी) | 72000 | 864000 |
| दुरुस्ती व देखभाल | 36000 | 432000 |
| इंधन | 108000 | 1296000 |
| घसारा (मालमत्ता लेखन बंद) खर्च | 46461.6 | 558000 |
| उप – एकूण | 392040 | 4705200 |
| एकूण परिचालन खर्च | 2653416 | 3041712 |
प्रकल्प उत्पादन किंमत
| आयटम | दिवस / दिवस | संख्या / वर्ष | @ | पीडीएन कॉस्ट / वर्ष | यूपीएक्स | टी / रेव्ह |
| लोणी | 400 | 124,800 | 244.8 | 31000320 | 5 | 155001600 |
नफा विश्लेषण (Profit)
| नफा आयटम | प्रती दिन | दरमहा | दर वर्षी |
| महसूल | 496,800 | 1,288,800 | 155,001,600 |
| कमी: उत्पादन आणि ऑपरेटिंग खर्च | 9,720 | 253,512 | 3,041,712 |
| नफा | 487,080 | 1,035,360 | 151,959,888 |